Αποκαλυπτική συνέντευξη του Άγγελου Συρίγου στα «Π»: «Η μόνιμη ειρήνευση στη Λωρίδα της Γάζας περνά μέσα από τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους»
Μια ιδιαίτερα αποκαλυπτική συνέντευξη παραχώρησε στα «Π» και τον Πέτρο Πετρόπουλο ο Άγγελος Συρίγος, πρώην Υφυπουργός Παιδείας, Βουλευτής της Α’ Περιφέρειας Αθηνών με τη Νέα Δημοκρατία και αναπληρωτής καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου και της Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ο κ. Συρίγος είναι ένας πολιτικός με σημαντική ακαδημαϊκή – επιστημονική ενασχόληση σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και διεθνών σχέσεων και οι θέσεις του έχουν πάντα ιδιαίτερη βαρύτητα. Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα για το αν η Ελλάδα κινδυνεύει να καταστεί στόχος της Χαμάς και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων, εξαιτίας της στρατηγικής της σχέσης με το Ισραήλ, είναι κατηγορηματικός. Υπογραμμίζει μάλιστα ότι "Η Ελλάδα, όπως και όλες οι χώρες της Δύσης, είναι ήδη δυνητικός στόχος ακραίων ισλαμικών οργανώσεων. Δεν περιμένουν να αναπτύξουμε στενότερους δεσμούς με το Ισραήλ για να προχωρήσουν σε τρομοκρατικές ενέργειες". Ακόμη, επισημαίνει ότι "η μόνιμη ειρήνευση περνά μέσα από τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους", εκτιμώντας παράλληλα ότι "εάν τα ενδιαφερόμενα μέρη καταλάβουν ότι η συνέχιση της συγκρούσεως θα φέρει απλώς περισσότερο αίμα, μπορεί να βρεθεί λύση". Ο κ.Συρίγος απαντάει επίσης σε ερωτήματα σχετικά με τις δυνατότητες παρέμβασης του Προέδρου Μπάιντεν στην αραβοϊσραηλινή κρίση, την πιθανή εμπλοκή του Ιράν αλλά και το ρόλο της Τουρκίας. Τέλος σχολιάζει τις εξελίξεις στο ρωσο - ουκρανικό μέτωπο αλλά και την Αλβανία, όπου συνεχίζεται η κράτηση του εκλεγμένου Δημάρχου Χειμάρας Φρέντη Μπελέρη.
"Η Ελλάδα, όπως και όλες οι χώρες της Δύσης, είναι ήδη δυνητικός στόχος ακραίων ισλαμικών οργανώσεων"
- Κε Συρίγο, σε πρόσφατο άρθρο σας στην «Καθημερινή» είπατε ότι μία στρατηγική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ παραμένει απόλυτη προτεραιότητα. Αναφερθήκατε μάλιστα σε κοινά αμυντικά έργα όπως τη δημιουργία συστήματος ραντάρ που θα ελέγχει την ανατολική Μεσόγειο. Δεν φοβάστε μήπως μια τέτοια σχέση καταστήσει αυτομάτως την Ελλάδα άμεσο στόχο της Χαμάς και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων;
Η Ελλάδα, όπως και όλες οι χώρες της Δύσεως, είναι ήδη δυνητικός στόχος ακραίων ισλαμικών οργανώσεων. Δεν περιμένουν να αναπτύξουμε στενότερους δεσμούς με το Ισραήλ για να προχωρήσουν σε τρομοκρατικές ενέργειες. Σας θυμίζω ότι τη δεκαετία του 1980 διατηρούσαμε εξαιρετικές σχέσεις με την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Αυτό δεν είχε εμποδίσει τη δράση ακραίων στοιχείων εντός της ελληνικής επικράτειας με κορυφαίο τραγικό συμβάν το περιστατικό με τους πυροβολισμούς στο πλοίο City of Poros το 1988 που κατέληξε στον θάνατο επτά ατόμων, περιλαμβανομένου και του πλοιάρχου του σκάφους. Επιπλέον ας έχουμε υπ’ όψιν μας ότι με δεδομένη την τουρκική απειλή, πρέπει να αποκτήσουμε στρατηγική σχέση με κράτη της ανατολικής Μεσογείου που θα λειτουργούν αποτρεπτικά στην εκδήλωση τουρκικής επιθετικότητας.
- Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως ήταν αναμενόμενο τάχθηκαν στο πλευρό του Ισραήλ. Τι δυνατότητες παρέμβασης έχει ο Πρόεδρος Μπάιντεν σε αυτή την πολεμική σύρραξη;
Παραμονή της επισκέψεως Μπάιντεν στην Μέση Ανατολή οι συνθήκες έδειχναν ευνοϊκές για να τεθεί εκ νέου στο τραπέζι συνολική λύση του προβλήματος μέσω της δημιουργίας ενός παλαιστινιακού κράτους, όπως προσδιορίζεται σε σειρά σχετικών αποφάσεων του ΟΗΕ. Το σοκ των Ισραηλινών από την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς κατεδείκνυε πως, όσα μέτρα και εάν λάβει ένα κράτος, όσο και να προετοιμαστεί στρατιωτικά για το χειρότερο, μπορεί πάντα να υπάρξει ένα ρήγμα στην ασφάλειά του που να οδηγήσει σε τέτοια τραγικά συμβάντα. Η μόνη λύση για τους Ισραηλινούς, έναν μικρό λαό που βρίσκεται περικυκλωμένος από μία θάλασσα Αράβων, είναι να επιδιώξουν μόνιμη ειρήνευση. Δυστυχώς η έκρηξη στο νοσοκομείο της Γάζας, ο συνακόλουθος θάνατος πολλών ασθενών και η έκρηξη οργής που ακολούθησε στον αραβικό κόσμο -ασχέτως του ποιος είναι υπεύθυνος για την έκρηξη- τίναξε στο αέρα τη συνάντηση Μπάιντεν με την Παλαιστινιακή Αρχή, την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Εκτιμώ ότι, μετά από αυτή την εξέλιξη, οι αμερικανικές πιέσεις στρέφονται κυρίως προς το Ισραήλ να αποφύγει τέτοιου τύπου στρατιωτικές ενέργειες που στην εξαιρετικά πυκνοκατοικημένη Γάζα, θα οδηγήσουν σε λουτρό αίματος χιλιάδων αμάχων.
"Εάν τα ενδιαφερόμενα μέρη καταλάβουν ότι η συνέχιση της συγκρούσεως θα φέρει απλώς περισσότερο αίμα, μπορεί να βρεθεί λύση"
- Μπορείτε σήμερα να κάνετε μία πρόβλεψη για το πότε θα λάβουν τέλος οι εχθροπραξίες μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και με ποιο νικητή;
Αυτή τη στιγμή κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Πολλά θα εξαρτηθούν από την τύχη των ομήρων που κρατάει η Χαμάς, τον τρόπο που θα επιλέξει να επιτεθεί το Ισραήλ και κυρίως τον αριθμό των αμάχων που θα σκοτωθούν. Θα διακινδυνεύσω, όμως, μία άλλη πρόβλεψη. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι τέτοιου είδους μακροχρόνιες διαμάχες μπορούν να οδηγηθούν σε λύση μετά το σοκ που προκαλεί μία αιματηρή και βίαιη σύγκρουση. Τότε όλες οι πλευρές αντιλαμβάνονται πως έχουν εξαντληθεί τα οφέλη που προσδοκούσαν από τη μη επίλυση, την διαιώνιση του προβλήματος. Παραδείγματα υπάρχουν αρκετά. Της συμφωνίας ειρηνεύσεως Αιγύπτου-Ισραήλ στο Καμπ Ντέηβιντ του 1978 είχε προηγηθεί ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ το 1973. Οι αντιμαχόμενες πλευρές στη γιουγκοσλαβική κρίση την δεκαετία του 1990 αποδέχθηκαν τη Συμφωνία του Ντέητον το 1995 αφού είχαν προηγηθεί αντεπιθέσεις των Κροατών κατά των Σέρβων στην Κράινα και των μουσουλμάνων και Κροατών κατά των Σέρβων στη Βοσνία λίγους μήνες πριν. Στην προκειμένη περίπτωση, με παράδοξο τρόπο, μία εξαιρετικά βίαιη τρομοκρατική ενέργεια ξανάνοιξε το παλαιστινιακό. Εάν τα ενδιαφερόμενα μέρη καταλάβουν ότι η συνέχιση της συγκρούσεως θα φέρει απλώς περισσότερο αίμα, μπορεί να βρεθεί λύση.
- Έχετε πει ότι πιθανή εμπλοκή του Ιράν μπορεί να σημάνει ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Το φοβάστε ακόμα;
Το Ιράν σήμερα έχει στενές σχέσεις με την Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Εξοπλίζει, χρηματοδοτεί και εκπαιδεύει την Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Έχεις δεκάδες χιλιάδες ενόπλους στο έδαφος της Συρίας. Ελέγχει σε μεγάλο βαθμό τα πράγματα στο Ιράκ και έχει υπό την καθοδήγησή του τους αντάρτες Χούτι στην Υεμένη. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν τι θα σημάνει η απ’ ευθείας εμπλοκή του Ιράν σε έναν πόλεμο με το Ισραήλ.
"Η Τουρκία έχει επιλέξει στρατόπεδο. Αυτό οφείλεται στο ότι ο Ερντογάν επιμένει να εμφανίζεται ως ο ηγέτης του μουσουλμανικού κόσμου"
- Μέσα σε αυτή την κατάσταση ποιος είναι ο ρόλος της Τουρκίας και πόσο αυτό θα επηρεάσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
Η Τουρκία έχει επιλέξει στρατόπεδο. Αυτό οφείλεται στο ότι ο Ερντογάν επιμένει να εμφανίζεται ως ο ηγέτης του μουσουλμανικού κόσμου. Οι πραγματικές του προθέσεις θα φανούν, όμως, τις επόμενες ημέρες οπότε θα κληθεί να κυρώσει τη συμφωνία εντάξεως της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Πολύ σημαντικό είναι ότι δεν υφίσταται πλέον η πιθανότητα δημιουργίας αγωγού φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Τουρκία. Αντιθέτως, έρχεται και πάλι στο προσκήνιο είτε η μεταφορά φυσικού αερίου μέσω του αγωγού EastMed, είτε η δημιουργία ενός εργοστασίου ηλεκτρικής ενέργειας στο Βασιλικό της Κύπρου που θα λειτουργεί με αέριο από τα κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου και θα τροφοδοτεί Ελλάδα και Ισραήλ. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με το καλώδιο ηλεκτρικής ενέργειας EuroAsia Interconnector που φιλοδοξεί να συνδέσει αμφίδρομα Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ. Οι διμερείς ελληνοτουρκικές συνομιλίες θεωρητικώς δεν επηρεάζονται από τα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή. Στην πραγματικότητα όμως καθορίζονται από το επίπεδο των τουρκικών σχέσεων με τη Δύση.
"Εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά και έφηβοι μεγαλώνουν χωρίς ελπίδα για το μέλλον. Η επιστροφή σε αυτή την κανονικότητα δεν είναι κάτι επιθυμητό"
- Τι θα γίνει τελικά με τη λωρίδα της Γάζας στο μέλλον, είναι εύκολο να επιστρέψει σε μία κανονικότητα;
Όταν έγιναν οι συμφωνίες του Όσλο το 1993 μιλούσαμε για την προοπτική της μετατροπής της Λωρίδας της Γάζας σε «Σιγκαπούρη» της Μεσογείου. Στα επόμενα χρόνια έγινε μία μαύρη τρύπα στον χάρτη. Είναι αποκλεισμένη από το Ισραήλ και την Αίγυπτο που συχνά την ξεχνάμε. Στο εσωτερικό της περιοχής η Χαμάς κυριαρχεί από το 2006-7 και εφαρμόζει τη Σαρία κυνηγώντας κάθε αντίθετη και κυρίως φιλελεύθερη φωνή. Περισσότερα από 2.000.000 Παλαιστίνιοι βασίζονται στην καθημερινή τους επιβίωση από τη βοήθεια που θα λάβουν από ανθρωπιστικές οργανώσεις. Εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά και έφηβοι μεγαλώνουν χωρίς ελπίδα για το μέλλον. Η επιστροφή σε αυτή την κανονικότητα δεν είναι κάτι επιθυμητό. Για αυτό επισημαίνω ότι η μόνιμη ειρήνευση περνά μέσα από τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
"Εκ των πραγμάτων θα μειωθούν οι ροές προς την Ουκρανία διότι θα στηριχθεί το Ισραήλ"
- Ποιες εξελίξεις αναμένετε στο ρωσο - ουκρανικό μέτωπο για το επόμενο χρονικό διάστημα;
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία σε αυτή τη φάση έχει περάσει σε δεύτερο επίπεδο. Προτεραιότητα της Δύσεως είναι να αποφευχθεί πόλεμος στη Μέση Ανατολή. Η Δύση στήριξε χρηματικά και στρατιωτικά την Ουκρανία επί ενάμιση χρόνο. Τα χρήματα όμως δεν είναι απεριόριστα. Εκ των πραγμάτων θα μειωθούν οι ροές προς την Ουκρανία διότι θα στηριχθεί το Ισραήλ. Αυτό θα μειώσει τις δυνατότητες των Ουκρανών να ανακτήσουν τα χαμένα τους εδάφη.
"Η αλβανική κυβέρνηση έχει επιλέξει να πέσει με ταχύτητα στον τοίχο που ορθώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, για την προστασία των μειονοτικών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου"
- Η αλβανική κυβέρνηση εξακολουθεί και κρατάει άδικα στις φυλακές τον εκλεγμένο Δήμαρχο Χειμάρρας Φρέντη Μπελέρη. Υπάρχει τελικά τρόπος προκειμένου η ελληνική κυβέρνηση να πιέσει τον Αλβανό Πρωθυπουργό ΈντιΡάμα να υπαναχωρήσει;
Πρέπει να καταλάβουμε ότι σε αυτή τη φάση πρόκειται για μια εσωτερική διαδικασία του αλβανικού κράτους. Η ελληνική πλευρά επεσήμανε προς την Αλβανία με κάθε τρόπο τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει αρχικά η εξύβριση Μπελέρη από τον αλβανό πρωθυπουργό, στη συνέχεια η σύλληψη και κράτησή του για περισσότερα από 5 μήνες για υποτιθέμενη παράβαση 340 ευρώ και τέλος η ουσιαστική απαγόρευση της ορκωμοσίας του. Με τη στάση της και ιδίως με τις προφάσεις που εφευρίσκει η αλβανική κυβέρνηση για να αποτρέψει την ορκωμοσία Μπελέρη, δείχνει ότι έχει επιλέξει να πέσει με ταχύτητα στον τοίχο που ορθώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, για την προστασία των μειονοτικών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΥΡΙΓΟΥ
Ο Ευάγγελος (Άγγελος) Συρίγος είναι αν. Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Είναι απόφοιτος των νομικών σχολών του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ στην Αγγλία όπου και ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Νομικής το 1994.
Έχει εργασθεί στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ (1993-94), ως Επιστημονικός Συνεργάτης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την αναθεώρηση της νομοθεσίας στο Μαυροβούνιο και στο Αζερμπαϊτζάν (2001-2003) και ως δικηγόρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Υπηρέτησε ως γενικός γραμματέας Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής στο Υπουργείο Εσωτερικών (Αύγουστος 2012-Απρίλιος 2015) και ως ειδικός γραμματέας Διαπολιτισμικής Εκπαιδεύσεως στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Οκτώβριος 2007-Ιανουάριος 2009). Έχει επίσης υπηρετήσει σε θέσεις ευθύνης για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, μειονοτήτων, διαφάνειας και τηλεπικοινωνιών.
Βραβεύθηκε το 1992 από την Ακαδημία Αθηνών για εργασία του σχετική με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας τιμήθηκε με Έπαινο από το Δ΄ Σώμα Στρατού στη Θράκη για υπηρεσίες προς τη μειονότητα της Θράκης και με Εύφημο Μνεία από το Γενικό Επιτελείο Στρατού για τη συνεισφορά του στη δημιουργία πομακικού-ελληνικού λεξικού.
Έχει γράψει πολλά άρθρα για το διεθνές δίκαιο και την εξωτερική πολιτική και έχει εκδόσει επτά βιβλία:
● το 1998 το βιβλίο The status of the Aegean Sea according to international law, εκδόσεις Sakkoulas/Bruylant
● το 2006 το βιβλίο Σχέδιο Ανάν, κληρονομιές του παρελθόντος και προοπτικές του μέλλοντος, εκδόσεις Πατάκη
● το 2015 το βιβλίο Ελληνοτουρκικές σχέσεις, εκδόσεις Πατάκη
● το 2019 το βιβλίο Το Μακεδονικό και η συνθήκη των Πρεσπών, εκδόσεις Πατάκη, μαζί με τον καθηγητή Ευάνθη Χατζηβασιλείου
● το 2020 το βιβλίο Τουρκικές διεκδικήσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο – 60 χάρτες που εξηγούν τις διαφορές Ελλάδας-Τουρκίας που κυκλοφόρησε επηυξημένο και μεταφρασμένο ως Atlas of Greek – Turkish relations with 63 maps, εκδόσεις Καθημερινή, με τον Θάνο Ντόκο, Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας
● το 2022 το βιβλίο Πενήντα ερωτήσεις για τη Μικρασιατική Καταστροφή, εκδόσεις Πατάκη, μαζί με τον καθηγητή Ευάνθη Χατζηβασιλείου
● το 2023 το βιβλίο Η Συνθήκη της Λωζάννης – 100 χρόνια μετά, εκδόσεις Καθημερινή μαζί με τον επ. καθηγητή Αντώνη Κλάψη.
Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής στην Α΄ Αθηνών με τη Νέα Δημοκρατία στις 7 Ιουλίου 2019. Ορκίστηκε Υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων αρμόδιος για θέματα ανώτατης εκπαίδευσης τον Ιανουάριο του 2021.
Έχει διατελέσει μέλος της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων και της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων, καθώς και μέλος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (OSCE PA).
Είναι παντρεμένος με την Ειρήνη Σταματούδη καθηγήτρια Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και έχουν τρία παιδιά.
